حجامت برای چه بیماری‌هایی مفید است؟
یکی از روش‌های درمان در طب سنتی حجامت است. در این مطلب اشاره‌ای به ارزش درمان حجامت و اینکه حجامت برای چه بیماری‌هایی مفید است می‌پردازیم.
حجامت اصطلاحا به روشی از خونگیری اطلاق می‌شود که جهت درمان بعضی ازبیماری‌ها بکار می‌رود و دارای سابقه تاریخی هفت هزار ساله ومورد تایید و تاکید اسلام می‌باشد.
حجامت به عنوان یک سنت الهی در روایات و سیره پیامبران وائمه اطهار (ع) مطرح گردیده و جزء احکام امضائی اسلام است و درطب سنتی به عنوان رکن درمان به حساب می‌آید به زبان علمی ازحجامت به تعبیر می‌شود.
حجامت خشک خود بر دو قسم است:
الف:سرد و خشک.
ب:گرم و خشک
حجامت گرم و خشک در فرهنگ عامه اصطلاحاً به کوزه یا لیوان گذاری معروف می‌باشد. حجامت خشک در نقاط مختلفی از بدن انجام می‌شود و در درمان بسیاری از درد‌ها و بیماری‌ها نقش موثری دارد. اینگونه از انجام حجامت موجب انبساط عروق و رفع انسداد آن‌ها و تحریک دیواره مویرگ‌ها می‌شود و در افزایش توان سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد.
انجام حجامت موضعی
بر اساس تشخیص پزشک و نوعی بیماری در موضع خاصی انجام می‌شود. از جمله انجام حجامت روی کفلها، اطراف مقعد، روی رانها، حجامت کلیه، قاعده ریه و حجامت کبد. این نوع حجامت انواع مختلف دارد که مهم‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها همان خون گیری از میان دو کتف است. ولی حدود شصت نوع حجامت دیگر نیز وجود دارد که فقط باید به تجویز اطباء انجام شود. مثلاً برای نوزادان بعد از چهار ماهگی حجامت نقره در گودی پشت گردن تجویز می‌گردد که طبق روایات اسلامی برای بر طرف کردن رطوبت سر و رشد مطلوب آن‌ها بسیار مفید است. همچنین برای درمان زردی نوزادان حجامت ساده‌ای از پشت گوش آن‌ها انجام می‌شود که با ریزش دو سه قطره خون، زردی آن‌ها فوراً کاهش می‌یابد.
حجامت‌های دیگری نیز در سایر اعضای بدن صورت می‌گیرد که اثرات خاص درمانی دارد. مانند حجامت زیر چانه (برای درمان جوش‌های صورت)، حجامت ساعد (برای گرفتگی رگ دست که یک بیماری خاص بانوان است)، حجامت سر (برای رشد مو)، حجامت زانو، حجامت کبد، حجامت کلیه ها، حجامت ساقین، حجامت پشت کمر، زیرناف، قوزکپا وغیره.
روش انجام حجامت
پس از معاینه و اخذ شرح حال از بیمار موضعی که برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی گشته سپس با لیوان حجامت که بصورت یکبار مصرف ساخته شده به مدت چند دقیقه بادکش می‌شود بعد از ایجاد انبساط چندخراش سطحی ایجاد می‌گردد آنگاه به تناسب وضعیت جسمی بالینی و عروقی بیمار در سه الی پنج مرحله از وی خون گرفته می‌شود. این عملیات مجموعا در مدت حدود ۲۰ دقیقه انجام می‌شود که خون گرفنه شده حداکثر به ۵۰ تا ۷۰ سی سی بالغ می‌گردد. در انجام حجامت خشک مرحله خونگیری انجام نمی‌شود.
حجامت تاچه حد ارزش درمانی دارد؟
در منابع طب اسلام و طب سنتی انجام حجامت به عنوان یکی از ارکان مهم درمان ذکر گردیده است و بیماری‌های گوناگون را درمان می‌کند و به صورت اختصاصی در منابع طب اسلامی به شکل پیشگیرانه درمان همه بیماری‌ها شمرده شده است و در مورد بیماری‌های خاص درمان تمامی بیماری‌های ناشی از غلبه خون گفته شده است.. بوعلی سینا اعتقاد دارد صفرا و سودا نیز از طریق حجامت قابل دفع است.
در مورد چه افرادی نباید حجامت کرد؟
انجام حجامت پیشگیرانه خطرآفرین نیست و به منظورپیشگیری از بیماری‌ها می‌توان هرسال حداقل درفصل بهار حجامت کرد و حداقل فاصله زمانی برای حجامت ازیک ماه شروع می‌شود تا سن روز فاصله یعنی چهل ساله چهل روز یک بار، پنجاه ساله پنجاه روز یکبار و…، ولی حجامت درمانی اگر توسط افراد غیر مطلع انجام شود ممکن است موجب درمان نگردیده و یا اشکالاتی را پدید آورد.
درمورد افراد زیر نباید حجامت کرد:
– افرادی که باتعریف طب اسلامی و طب سنتی دچار غلبه شدید بلغم هستند
– کودکان از بدو تولد تا چهارماهگی
– زنان باردار تا ماه چهارم بارداری
– زنان در مدت ایام عادت ماهیانه
– افراد دارای کمبود پلاکت خون
– افرادی که دچار فشارخون مقطعی بالا هستند
انجام حجامت دردرمان چه بیماری‌های بکارمی رود؟
انجام حجامت درمورد بیمار‌های هایپرلیپیدمی (چربی خون بالا)؛ دیابت غیر وابسته به انسولین؛ درد‌های عضلانی؛ سردرد‌های عصبی و میگرنی؛ بیماری‌های پوستی شامل آکنه؛ پسوریازیس؛ آلرژی‌های دارویی؛ غذایی؛ فصلی؛ اعتیاد به مواد مخدر؛ بیماری‌های انسدادی عروق کرونر؛ عوارض بعد از یائسگی (منوپوز) درد‌های قاعدگی در زنان و دوشیزگان (دیسمونوره) و برخی بیماری‌های عفونی؛ هورمونی و غددکاربرد دارد.
انجام حجامت برای پوست مفید است یا مضر؟
پزشکان متخصص پوست وقتی با تقاضای بیمار برای انجام حجامت روبرو می‌شوند، آن‌ها را به سمت انجام حجامت سوق می‌دهند. اگر بیماری از طریق طب مدرن درمان نشود، پزشکان از طب سنتی مانند حجامت استفاده می‌کنند.
انجام حجامت در درمان مو‌های زائد چانه موثر است؟
انجام حجامت زیر چانه برای درمان مو‌های زائد چندان تاثیری ندارد، اما، چون بیماران از روند درمان طب مدرن جواب نمی‌گیرند به حجامت در این ناحیه تمایل نشان می‌دهند. این در حالی است که حجامت تنها تا حدودی موی زائد در این ناحیه را کم می‌کند.
بیمارانی بوده اند که حجامت به همراه درمان دارویی انجام می‌دهند که در این صورت بهتر نتیجه گرفته اند، اما به صورت کلی قدم اول درمان موی زائد در ناحیه چانه حجامت نیست. حجامت درمان موقت بوده و اصلی نیست. حجامت به تمیزی پوست کمک می‌کند و در صورتی که پزشک متخصص پوست نتواند با دارو بیماری را درمان کند، در کنار تجویز دارو به او حجامت را هم پیشنهاد می‌کند.
حجامت باید چند بار انجام شود؟
تنها یک بار انجام حجامت نتیجه نمی‌دهد و لازم است به طور مداوم اجرایی شود. حجامت جزو درمان‌های اصولی پوست محسوب نمی‌شود و به علت قدمت آن برخی از پزشکان تمایل به انجام چنین نوع درمان‌هایی دارند.
مقایسۀ اهدای خون و حجامت
در اهدای خون حدود ۴۵۰ سی سی خون تازه با سوزن از ورید گرفته می‌شود، ولی در حجامت با ایجاد مکش بین دو کتف و ایجاد خراش در آن حدود ۵۰ سی سی خون از مویرگ‌های پشت خارج می‌شود. آزمایشات نشان داده که ترکیبات خون وریدی با خون حجامت تفاوت بسیار دارد. در حجامت خون سیاه و غلیظ است که خارج می‌شود، خونی که دارای اوره، چربی و ترکیبات زائد بیشتری نسبت به خون تازۀ ورید است.
برخی دیگر از فواید خاص حجامت که در اهدای خون دیده نمی‌شود به این ترتیب است:
حجامت سبب تنظیم و تقویت سیستم ایمنی بدن، سیستم هورمونی و سیستم عصبی می‌شود.
حجامت از ابتلا به بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.
حجامت درمان کنندۀ ۱۵۰ نوع بیماری بوده یا در بهبود و کاهش اثرات آن‌ها مؤثر است.
